БОҒОТ ТУМАНИДА ЎТКАЗИЛГАН ПРЕСС-ТУРДА ОАВ ВАКИЛЛАРИ ВА ЖУРНАЛИСТУ БЛОГЕРЛАР МОЗИЙ БИЛАН ЮЗЛАШДИЛАР.  ИЖОДКОРЛАР ЎЗГАЧА ЗАВҚ БИЛАН ТАДБИРДА ИШТИРОК ЭТДИЛАР. “ХИВА ЛАНГАРИ" ФИЛЬМИНИНГ ИЖОДКОРЛАРИ БИЛАН ҲАМ УЧРАШИБ, САМИМИЙ СУҲБАТЛАШДИЛАР.

Маълумки, инсоният цивилизациясининг энг кадимги марказларидан бир ҳисобланган Хоразм ўзининг қадимий қалъалари, асори-атиқалари, меъморчилик обидалари, 
3 минг йиллик тарихга эга бўлган деҳқончилик маданияти билан маълум ва машҳурдир.

Хоразмнинг милоддан аввалги IV-V асрларга оид қадимий қалъаларидан бири Қалъажиқ қалъаси бўлиб, қалъа Боғот туманининг маркази Боғот шаҳарчасидан 8 км жанубий-ғарбда, Қорақум этакларида жойлашган.

Қалъа деворлари қалинлиги 
5 метргача баландлиги 12-14 метргача келган. Ташқи девори уч қатламдан иборат бўлган. Қалъанинг (қалъа деворининг) тепасида қалъа мудофаасини бошкарувчи (комендант) учун махсус супача бўлган. 

Қалъа деворлари устида махсус ўқ узиш учун (камондан) тешиклар ҳозиргача сақланиб қолган. Қалъа тарихи, археологияси мукаммал ўрганилган эмас. 

Машҳур археолог олим Толстов, Ўзбекистон археология фанининг асосчиси, академик Я.Ғуломов ўтган асрнинг 90 йилларидан ҳозиргача Ўзбекистон Фанлар академияси Археология институти директори А.Бердимуратов каби қатор олимлар қалъа тарихини қисман бўлсада ўрганишга муносиб ҳисса қўшганлар. Мустақиллик туфайли пайдо бўлган имкониятлардан фойдаланиб, Қалъажиқ қалъаси тарихини мукамал ўрганиш фурсати еелди, деб ҳисоблаймиз.

Қалъанинг яна бир характерли хусусияти шундан иборатки, қалъа жанубида жойлашган шифобаҳш хусусиятга эга табиий “Тузли кўл” Хоразм бренди, деб юритилади.

Тери касалликлари, бўғимлар ва таянч нуқталаридаги оғриклар билан, радикулит билан касалланган беморлар шўр сувга чўмилиб, тоза иссик кумга еўмилиб, 30-40 дақиқа давомида иссиқ қум ҳавосида ётиб шифо топиб келмокдалар. 

Шифокорларимиз яқинда яна бир янгиликни аниқладилар. Яъни “Тузли кўл” атрофида эрталаб ва шом пайтида 15-25 дақиқа юриб, ўша ҳаводан нафас олиш инсондаги қалқонсимон без, юқори нафас аъзоларидаги касалликларни даволаши маълум бўлди. Қалъа атрофи шифо излаб келган хорижий ва маҳаллий сайёҳлар июнь-август ойларида жуда гавжум бўлади. Баъзи кунларда юзлаб, минглаб кишилар қалъа атрофини тўлдириб юборадилар.

Президентимиз томонидан белгилаб берилган устувор вазифалар, ислоҳотлар натижасида Боғот туманида ҳам 2 нафар тадбиркор томонидан туризмнинг 17 хил, яъни миллий услубдаги уйлар, туяда Боғотдан Хивагача сайр қилиш, меҳмонхонада дам олиш, ресторанда овқатланиш, савдо пунктларида харид қилиш, камондан ўқ отиш, соғломлаштириш марказида даволаниш, концерт томошаларини томоша қилиш, ҳайвонот боғида сайир қилиш, кўлдан балиқ овлаш, болалар учун кўнгилочар атракционлар ташкил қилиш, катталар учун пляжлар ташкил қилиш, оилавий дам олиш учун виллалар ташкил қилиш йўналишлари бўйича туризм хизматлари йўлга қўйилмоқда, мавсумда туристлар оқимини 
225 мингтага, йил давомида 500 мингтагача қабул қилиш имконияти яратилмоқда. Бюджетга йиллик 800-1000 млн.сўм солиқ тушуми, 5 млн.АҚШ.доллари миқдорида хизматлар экспорти амалга оширилиши кутилмоқда.
Жумладан, ушбу ишлар доирасида ташриф буюрувчиларга қулайликлар яратиш мақсадида “Қалажиққалъа” қадимий мерос объект ҳудудида “Хумоюн туристик маскани” масъулияти чекланган жамияти томонидан 1,4 гектар ер майдонида 
8 млрд.сўм. (шундан банк кредити: 890 млн.сўм) маблағ хисобидан “Маҳаллий ва хорижий туристлар учун туристик зона” ташкил қилинди.

Тадбиркорлар Отабек Хажиев ва Гулшан Отажоновалар томонидан чўлда барпо этилаётган шаҳарчада аҳолимиз бандлиги таъминланмоқда
 

Ёз чилласи кирди, ҳаво 40 даража иссиқ. Тоғли, салқин жойларга чиқиб, дам олишнинг айни вақти.
Табиат қўйнида тоғ манзараси гўзаллигидан баҳра олиб, чарчоқларни унутиш мумкин бўлган ажойиб масканлардан бири-Сўқоқдаги Шабада кафеси.

Соляная пещера «Ходжайкон» в опасности Внутри соляной пещера «Ходжайкон», считающейся материальным культурным наследием, расположены пять помещений-камер с разной температурой, влажностью, давлением и микроклиматом, а также система художественных галерей. Стены пещеры однозначно покрыты слоем соли от одного до трех сантиметров, в проходе находится целебный источник с раствором соли.  Соляная пещера в основном лечит верхние органы дыхания, сердечно-сосудистые заболевания и болезни эндокринной системы. Регулирует артериальное давление. Бронхит, астма, хронический ларингит у детей раннего возраста, ринит у взрослых и детей, поллиноз, астма, пневмония, эмфизема, расстройства нервной системы, особенно у больных бессонницей В соляной пещере 5 комнат, кардинально отличающихся друг от друга.

Oʻzbekiston CrescentRating tomonidan har yili eʼlon qilinadigan World Muslim Travel Indexʻda kuchli oʻntalikka kirdi. Bu haqda Singapurda musulmon turizm bozorini tiklash va rivojlantirishga bagʻishlangan “Halal In Travel – Global Summit 2022” sammitida maʼlum qilingan.

Qayd etilishicha, ushbu reytingni ishlab chiqishda mamlakatning sayyohlar uchun ochiqlik siyosati, musulmon turistlar uchun yaratilgan imkoniyatlar, targʻibot va marketing, islom merosini sayyohlarga yetkazish darajasi kabi qirqdan ortiq mezon hisobga olingan. CrescentRating tashkiloti rahbari Fazal Bahardin joriy yilgi koʻrsatkichlarga alohida toʻxtalib, Oʻzbekistonni reytingda eng tez koʻtarilgan va boshqalarga oʻrnak boʻlayotgan davlat sifatida tan olgan.

Maʼlumot oʻrnida, Oʻzbekistonda 1-yanvardan boshlab 35 ta restoran (tezkor ovqatlanish tarmoqlari) va 4 ta mehmonxona reyting va “Halol” sertifikatiga ega boʻlgan.

Bu yil Turkiya, Saudiya Arabistoni va Indoneziya birgalikda ikkinchi oʻrinni egalladi. Soʻnggi paytlarda turizm sohasida ham sezilarli yutuqlarga erishayotgan Oʻzbekiston oʻz reytingini yetti pogʻonaga yaxshilab, dunyoda 9-oʻrinni, IHT mamlakatlari orasida Misr, Oman, Quvayt, Marokash, Livan kabi mamlakatlarni ortda qoldirib, 6-oʻrinni egalladi. Bu MDH va Markaziy Osiyo davlatlari orasida eng yuqori oʻrindir.

Malayziya halol sayohatlar boʻyicha dunyodagi eng yaxshi yoʻnalish sifatida oʻz mavqeini saqlab qoldi. MasterCard-Crescent Rating Global Musulmon Sayohat Indexning (GMTI) 2022-yil reytingiga koʻra, mamlakat “Yilning Islom Hamkorlik Tashkilotiga aʼzo mamlakatlar orasida musulmonlar uchun doʻstona yoʻnalish” roʻyxatida yana birinchi oʻrinni egalladi. Malayziya 2015-yilda bu indeks ishga tushirilgandan beri birinchi oʻrinni egallab turibdi. Bu yil Turkiya, Saudiya Arabistoni va Indoneziya birgalikda ikkinchi oʻrinni egalladilar. GMTI musulmon sayohat bozorining umumiy koʻrsatkichlarini kuzatib boradi.

Ushbu Indeks yaqinda Singapurda boʻlib oʻtgan Halal In Travel-Global Summit 2022 davomida eʼlon qilindi. MasterCard va Crescent Rating maʼlumotlariga koʻra, pandemiyadan oldin musulmon sayohatchilar bozori 2013-yilda 108 million musulmon sayohatchi bilan kuchli oʻsishni koʻrsatgan, 2019-yilda esa 160 millionga koʻtarilgan. GMTI ning soʻnggi hisoboti shuni koʻrsatdiki, global chegaralar qayta ochilayotgan paytda bu bozor yana koʻtarilishi kutilmoqda, 2028-yilga kelib 230 million musulmon sayohat qiladi.

Malayziyada musulmon sayyohlar bozori 2019-yilda 5,3 million xalqaro tashrifga hissa qoʻshgan va 2019-yilda musulmon sayyohlari Malayziyaga tashriflari davomida 16,72 milliard RM ($4 milliard) xarajat qilgan.

С незапамятных времён Самарканд был местом исторических встреч, мостом культурного взаимообогащения, международной торговли и укрепления добрососедских отношений. В сентябре нынешнего года Самарканд снова станет уникальной площадкой обсуждения актуальных вопросов регионального и глобального развития.

В укрепление отношений добрососедства, дружбы и сотрудничества весомый вклад вносит искусство. Искусство объединяет народы, знакомит их с историей, культурой, архитектурой и природой различных стран, позволяет глубже понять психологию и традиции разных народов.

По инициативе Министерства Туризма и культурного наследия в эти дни в Самарканде проходил пленэр художников. Цель данного проекта – передать «Самаркандский дух» в пространстве ШОС.

В течение двух недель в естественной среде под воздействием погоды и солнечных лучей мастера пленэрной живописи из России, Монголии, Таджикистана, Казахстана, Киргизии, а также группа художников из Узбекистана стараются запечатлеть комплекс Шахи Зинда, мавзолей Гури Эмир, площадь Регистан  и другие исторические объекты Самарканда.

-  Я давно мечтала увидеть воочию Самарканд и Бухару, потому что эти города для художника просто кладезь вдохновения, - говорит Татьяна Анисимова, художник, доцент Санкт-Петербургского университета культуры и искусств. – За эти дни пребывания в Узбекистане я собрала для себя огромный материал для дальнейшего личного творчества и моих занятий со студентами. Очень надеюсь, что мои акварельные работы придадут выставке приуроченной к ШОС легкость и яркость.

- Пленэр дает возможность вырваться за пределы железобетона современных городов, ознакомиться с интереснейшими памятниками художественной культуры, и как только я получил приглашение принять участие в пленэре в Самарканде, мне стали снится голубые купола, - делится художник из Монголии Ганзориг Сер-од. - Но попав в комплекс Шахи-Зинда, я был просто сражен энергетикой этого места, архитектурой и обилием  лазури. За эти две недели работы на пленэре я постарался передать в своих работах величие памятников Самарканда, самобытность культуры узбекского народа.

Созданные в дни пленэра в Самарканде работы художников будут представлены на выставке, которая станет важным шагом в развитии культурного сотрудничества, налаживании  новых контактов между странами ШОС.

Андижоннинг Марҳамат туманида дорбоз Юнусали ота Ғозиевнинг ажойиботларга тўла хонадони бор. Ноодатийлиги шундаки, келган меҳмонлар учун дарахтлар устида антиқа ўриндиқлар қурилган. Салқин, баҳаво манзилда шилдираб сув оқади.
Туризм ва маданий мерос вазирлиги мана шундай жойларни асраш ва қўллаб-қувватлашга алоҳида эътибор қаратади.

 В Ташкенте пройдёт грандиозный гастрономический праздник — Tashkent Food Fest!

Joylashtirish vositalari va ularda taqdim etiladigan xizmatlarga doir umumiy talablarni belgilovchi O‘z DSt 3220:2017 “Turizm xizmatlari. Joylashtirish vositalari. Umumiy talablar” davlat standartiga tegishli hukumat qarorlariga muvofiq o‘zgartirishlar kiritildi.

Xususan, O‘zbekiston Respublikasining “Nogironligi bo‘lgan shaxslarning huquqlari to‘g‘risida”gi Qonuni 25-moddasiga muvofiq mehmonxona va o‘xshash joylashtirish vositalarida nogironlar uchun sharoitlari bo‘lgan kamida bitta nomerning mavjud bo‘lishi hamda nomerni o‘rindiqli aravachadan foydalanadigan nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun qulay tarzda jihozlangan va eshitish va ko‘rish bo‘yicha nogironligi bo‘lgan shaxslarning tegishli ehtiyojlariga muvofiq e’lonlar uchun displeylar hamda ovozli qurilmalar bilan jihozlash bo‘yicha talablar kiritildi.

Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 10-iyuldagi 433-sonli qarori bilan tasdiqlangan “Koronavirus pandemiyasi va global inqirozli holatlarning mamlakat turizm sohasiga salbiy taʼsirini kamaytirish bo‘yicha chora-tadbirlar rejasi”ning 118-bandiga muvofiq, mehmonxona va o‘xshash joylashtirish vositalarida elektron dastur bilan integratsiyalashgan elektron kalitli (plastik magnit karta) elektron qulflar va “Xavfsiz turizm” va “Xavfsiz shahar” tizimlari, videokuzatuv tizimlarini joriy etish talabi joriy qilindi. Mazkur talablar 2022-yil 3-yanvardan boshlab amaliyotga tatbiq qilindi.

Maʼlumot uchun: O‘z DSt 3220:2017 “Turizm xizmatlari. Joylashtirish vositalari. Umumiy talablar” davlat standartiga kiritilgan o‘zgartirishlar O‘zbekiston Respublikasi Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi huzuridagi O‘zbekiston texnik jihatdan tartibga solish agentligining 2021-yil 3-iyuldagi buyrug‘i bilan tasdiqlangan.

Yuqoridagilarni inobatga olib, tadbirkorlik subyektlaridan joylashtirish vositalarini davlat standartlari talablariga muvofiqlashtirish lozimligi eslatib o‘tiladi.

Mazkur talablarning bajarilishi sertifikatlashtirish obyektlarida o‘tkaziladigan navbatdagi inspeksiya nazorati davomida standartga muvofiq kiritilgan o‘zgartirishlar bo‘yicha dasturga asosan tekshiriladi.

Jumladan, 2022-yilning yanvar oyida 20 ta joylashtirish xizmatini ko‘rsatish obyektlarida sertifikatlashtirish auditlari o‘tkazildi. Ularning natijalariga ko‘ra, 18 ta mehmonxona xizmatlarini ko‘rsatish obyektlarida elektron dastur bilan integratsiyalashgan elektron kalitli (plastik magnit karta) qulflar va nogironlar uchun maxsus xona tashkil etilmaganligi sababli sertifikatlashtirish bo‘yicha rad javobi berildi.

Oʼzbekistonning ziyorat turizmi salohiyatini targʼibot qilish boʼyicha Indoneziyaning TVRI(Televisi Republik Indonesia) davlat teleradiokompaniyasi vakillaridan tashkil topgan delegatsiya aʼzolari Buxoroda suratga olish ishlarini olib bordi

Joriy yilning 19-iyunь kuni Indoneziyaning bir guruh ijodkorlari TRI telekanali uchun Buxoroning ziyorat maskanlarida suratga ishlarini olib bordi.

"Buxoro islom madaniyati poytaxti boʼlgani sabab Indoneziyada bu qadim va muqaddas shaharga qiziquvchilar juda koʼp. Shu sabab biz Buxoroning muqaddas qadamjolarini xalqimizga namoyish etmoqchimiz",- dedi loyiha rejissyori Tia Tetra.

Shuningdek, Indoneziya telekanali ijodkorlari Buxoroning Аrk qoʼrgʼonidan Labi hovuzgacha boʼlgan manzilda ham suratga olish ishlarini olib borishdi.

Muzokaralarda Turizm va madaniy meros , Investitsiya va tashqi savdo boshqarmalari hamda tur operatorlar ishtirok etdilar. Suhbat davomida, ikki davlat turizm salohiyatidan to‘liq foydalanish, Turizm investitsiyasini rivojlantirish , xususan, Issiqko‘l-Farg‘ona yo‘nalishida charter-reys tashkil qilish, viloyat aholisi va davlat xizmatchilariga qulay sayohat tashkil qilish maqsadida, aniq Turizm yo‘nalishlari belgilab olindi. Yoz mavsumida O‘zbekistonlik sayyohlarni Issiqko‘lda  joylashgan yuqori sifatli mehmonxona, pansionat va sanatoriylarga yuborish, kuz-qish mavsumida esa Qirg‘izistonlik sayyohlarni O‘zbekistonga jalb qilish yuzasidan muzokaralar olib borildi.

10 февралдан эса Саудия Арабистонига ҳар куни 2 тадан, Рамазон ойи давомида эса ҳар куни 3 тадан авиа қатнов йўлга қўйилади.

Бу ҳақда Ўзбекистон мусулмонлари идораси маълум қилди.
 

Surxondaryo viloyati Sariosiyo tumani soʼlim goʼshalaridagi betakror tabiat manzaralari, muqaddas qadamjolari bilan dunyo sayyohlarida katta qiziqish uygʼotmoqda.

Subtropik iqlimi bilan ham mashhur boʼlgan togʼli hududdagi Sangardak sharsharasining dovrugʼi yetti iqlimga yoyilgan. Tabiat inʼom etgan goʼzal maskan haqida qiziqarli afsona va rivoyatlar ham bor. 

Аvloddan-avlodga oʼtib kelayotgan bu rivoyatlardan birida aytilishicha, oʼtmishda ham bu sharsharani tomosha qilish uchun yunon, arab va boshqa davlatlarning hukmdorlari Sangardakka kelib, dengiz sathidan 2 ming metr balandlikda joylashgan 150 metrli sharsharadan oʼzgacha zavq olgan. Demak, osmonoʼpar balandlikdan tushayotgan zilol suv ohangi qadimdagi hukmdorlarning ham asablarini erkalab, ularning kayfiyatini yanada koʼtargan. Hisor togʼ tizmasining shundoqqina biqinida yastanib yotgan tumanning qir, adirlari ham noyob oʼsimlik va hayvonot dunyosi, Nilu qishlogʼidagi qadimiy masjid, chinor daraxtlari va qishloq ahliga obi-hayot ulashib kelgan sirli hovuz ham har qanday kishini oʼziga maftun etadi. 

Maftunkor tumanda boshqa sohalar qatori turizmning ham rivojlanayotgani sayyohlarga zamonaviy sharoitlar yaratishni taqozo etadi. Shunga asosan barcha qulayliklarga ega yangi mehmonxonalar qurilmoqda. Yoʼl infratuzilmasi yaxshilanib, turistlarga savdo, maishiy va boshqa xizmatlar koʼrsatish tarmoqlari ishga tushirilmoqda. Vazirlar Mahkamasining 2018 yil 7 avgustdagi “Oilaviy mehmon uylari faoliyatini tashkil etish toʼgʼrisida” gi qarori turizm faoliyati subʼektlarini rivojlantirishni qoʼllab-quvvatlab, hududlarning turizm salohiyatidan foydalanish samaradorligini oshirdi. 

Аholining bandlik masalasini yechishga koʼmaklashdi. Mazkur hujjatga muvofiq Sariosiyo tumanida oilaviy mehmon uylari barpo etish istagini bildirgan xonadon sohiblari soni ham ortib bormoqda. Аyni paytda tumanda mahalliy va xorijlik sayyohlarga xizmat koʼrsatayotgan 30 ta oilaviy mehmon uylarining asosiy qismi Sangardak, Nilu va Subhidam mahallalarida faoliyat yuritmoqda. 

–Tabiat qoʼynida dam olib, betakror manzaralardan zavqlanishning baribir gashti boʼlakcha boʼladi, – deydi Sangardak mahallasidagi “Vahob hofiz” oilaviy mehmon uyi sohibi Аbduvahob Аzizov. – Uyimiz shundoq Sangardak sharsharasi yaqinida zilol suvli soy boʼyida joylashgan. Bu hududda yilning deyarli toʼrt faslida ham mahalliy va xorijdan kelgan mehmonlar boʼladi. Uyimizda ular uchun barcha sharoitlarni yaratganmiz. 

Kelgan xorijlik sayyohlar bu yerdan olgan boy taassurotlarini, tabiat manzaralari maftun etganini hayajon bilan gapirib, uyimizda koʼproq milliy taomlarimiz tayyorlanishi, urf-odatlarimiz va noyob milliy hunarmandligimiz bilan qiziqadi. Oʼz uyimizda goʼzal hududimizga kelayotgan turistlarga oilaviy xizmat koʼrsatib, bandligimizni taʼminlayotganimizdan mamnunmiz. Togʼli tumanda milliy urf-odat va anʼanalarimiz keng namoyon etiladigan oilaviy mehmon uylari bir yoʼla 300 ga yaqin sayyohga xizmat koʼrsatish quvvatiga ega boʼlib, 50 ta ish oʼrni yaratilgan.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 30-apreldagi “Ichki turizm xizmatlarini diverfikatsiya qilishga oid qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi PQ-232-sonli qarorining 1-ilovasi 25-bandida;

Turizm axborot markazlarini tashkil etish, tashkil etilgan axborot markazlarini respublikaning turizm salohiyatini namoyish etuvchi targ‘ibot materiallari bilan ta’minlab borish choralarini ko‘rish vazifasi yuklatilgan.

Shu munosabat bilan, viloyat Turizm va madaniy meros bosh boshqarmasi tomonidan Buxoro viloyatining sayyohlar ko‘p tashrif buyuradigan obektlari jumladan, eski shahar hududi, Buxoro temir yo‘l vokzali, Buxoro xalqaro aeroportida joylashgan axborot markazlari O‘zbekiston Respublikasining hamda viloyatimiz turizm salohiyatini targ‘ib qiluvchi targ‘ibot materiallari bilan  ta’minlandi.

21-22 июля текущего года в Бухару приехала группа художников из России, Монголии, Таджикистана, Казахстана, Киргизии.

Две недели художники работали над своими произведениями в мастерских Международного университета туризма и культурного наследия «Шелковый путь».

Художники будут отражать в своих произведениях древние объекты культурного наследия Бухары.

Маршрут художников включает старую часть Бухары и ремесленные центры.

Далее произведения, представленные художниками, будут знакомить любителей с уникальным историко-культурным наследием узбекского народа, а также с уникальным современным изобразительным искусством стран ШОС.

В преддверии саммита Шанхайской организации сотрудничества (ШОС) с 15 по 30 июля в Самарканде и Бухаре находятся художники стран "семьи ШОС", которые рисуют исторический и современный облик древних городов Узбекистана, сообщает ИА "Дунё".

Участие в мероприятии принимают художники из России, Индии, Казахстана, Китая, Кыргызстана, Пакистана, Таджикистана, Монголии, а также группа художников Узбекистана.

На протяжении двух недель мастера кисти будут творить в студиях Международного университета туризма и культурного наследия "Шелковый путь", а также на открытых площадках.

В своих работах художники отображают самобытность культуры и традиции Самарканда и Бухары, а также знакомят зрителей как с уникальным историко-культурным наследием узбекского народа, так и со своеобразным современным изобразительным искусством стран ШОС.

Все работы в итоге представят на международной выставке в рамках Саммита ШОС в Самарканде, уточняет ИА "Дунё".

Qibray tumani Chinobod MFYda yangi oilaviy mehmon uyi tashkil etildi. Barcha zamonaviy sharoitlarga ega mazkur mehmon uyida sayyohlar uchun kerak bo‘lgan qulayliklar yaratilgan.

📌Ayniqsa, yoz mavsumida barchaga birdek manzur keladigan suzish havzasi tashrif buyurganlarni maroqli hordiq chiqarishlari uchun as qotmoqda.

Ўзбекистондаги энг баланд тоғлар Қашқадарё ва Сурхондарё вилоятида эканини кўпчилик билавермаса керак. Улар орасида Шаҳрисабз туманида жойлашган Ҳазрати Султон зиёратгоҳи номи билан аталадиган чўққи энг машҳури ҳисобланади. Денгиз сатҳидан 4 минг метрдан баландроқ бўлган бу чўққига ҳар йили бир неча минг одам чиқиб тушади.

Қашқадарё вилояти Яккабоғ туманидаги Ҳисор тоғ тизмалари билан чегарадош ҳудудларда Вори деган қишлоқ бор.

Мазкур қишлоққа ўтган йили электр энергияси етиб борди. Унгача қишлоқ аҳолиси чироқ ва фониздан фойдаланган.  

Нива” русумли машинада тоққа қараб отландик. Сабаби бошқа машинада ушбу қишлоққа чиқишни деярли имкони йўқ. Йўл жуда нишаблик ва тошлоқ. Тотар маҳалла фуқаролар йиғинига қарашли Калта қўл қишлоғи орқали Вори қишлоғи томон ўрлай бошладик. Экстремал завқ берувчи ўнқир-чўнқир йўлларда машина мотори оғир хурсинганча кучаниб гувиллайди. 

Тоққа кўтарилишимиз билан салқин ҳаво ва ажойиб табиат бизни қарши олди. Пастда ҳеч учратмайдиган бежирим гуллар ҳиди кишини тетиклантирувчи Зарафшон арчалари виқор билан ўсган. Гўё тоғ харсангларини қўллари билан маҳкам ушлаб тургандек. 

Маълум бир масофага борганда машинамиз мотори қизиб кетди. Бироз тўхтаб совитдик. Машинадан тушиб атрофни кузата бошладик. Биздан чамаси 100 метрлар масофада икки аёл кўринди. Улар нималарнидир териш билан банд эди. Қизиқсиниб олдига бордик. 

Тоғ аёли жуда “ҳуркак” бўлар экан. Камераларимизни кўриб рўмолларини ёпиб тескари қараб олди. Шу ҳолатда уларни суҳбатга чорладик. Улар Калта қўл қишлоғидан ёввойи тоғ бодоми теришга чиққан экан. Уларнинг таъкидлашича, тоғда ёввойи ҳолда ўсган бундай бодомнинг таъми аччиқ бўлиб, жуда шифобахш экан.   

– Ҳар йили тоққа аччиқ бодом тергани чиқамиз, – дейди ўзини таништиришни истамаган аёл. – Уларни териб олгач, жувозда эзиб ёғини оламиз. Мавсумда терилган бодомлардан 25-30 литргача бодом ёғи чиқади. Бир литрини 150 минг сўмгача сотамиз. Тирикчиликда оға. 

Рост, тоғда яшаш машаққатли, аммо саховатли табиат тоғликларга машаққат билан бирга кўплаб неъматларни ҳам инъом этган. Бодомдан ташқари, тоғ дўланаси пишади. Шифобахш гиёҳларнику айтмаса ҳам бўлади. Бундан ташқари мусаффо ҳаво, болдек ширин сув. 

Йўлда давом этдик. Ниҳоят тоғнинг энг юқори қаватига чиққанимизда Вори қишлоғи кафтдек кўзга ташланди. Мана шундай баландликдаги кенг ялангликни вориликлар ватан қилган. Бу ерларда қиш узоқ давом этгани боис, баҳор кеч келади. Кўм-кўк адирликда ҳамма пичан ўриш билан банд. Улардан бирини суҳбатга чорладик.  

– Ҳар йили биринчи ўсган пичанни чалғида (ўт ўришга мўлжалланган ўроқдан катта иш қуроли) ўриб оламиз, – дейди ўзини Зокир дея таништирган қотмадан келган йигит. – Кийин чорва қўйиб юборилади. Мана шу йиғилган хашакларни қиш бўйи чорвамизга едириб чиқамиз. 

Тоғнинг энг баланд чўққиларига яқин ушбу қишлоқда бор йўғи 20 дан ортиқ хўжалик яшайди. Яшаш шароити оғир бўлгани сабаб бугунги кунгача 2-3 бора қишлоқ аҳолиси чўл ҳудудларга кўчирилган. Ўзларини тили билан айтганда қишлоқда ҳақиқий “ватанпарварлар” қолган. Ҳовлилар ҳам тарқоқ жойлашган. 50-100 метрда битта уй. 

Энг қизиғи ўтган йилнинг куз ойларигача қишлоқда электр энергияси умуман бўлмаган. Оқсоқолларнинг айтишича, тинимсиз мурожаатлардан сўнг қишлоққа электр-энергияси тортиб берилган.  

– Энди-энди одамларимиз маиший техникалардан фойдалана бошлади, – дейди 91 ёшли Норраҳмат бобо Ортиқов. – Илгари қишлоғимиз жуда гавжум бўлган. 80 йилларда ва мустақилликдан кейин икки марта аҳоли Миришкор туманига кўчирилган. Лекин нима бўлганда ҳам бу ер киндик қонимиз тўкилган жой. Неча-неча асрлардан буён бу тупроқни ватан қилиб, ота-боболаримиз яшаб келган. Биз ҳам яшаяпмиз. 

Авлодларимиз ҳам яшайди. Юртимиздаги ўзгаришлар шабадаси бизнинг қишлоққача етиб кела бошлади. Ҳамма хонадонларга электр симлари тортилди. Суюлтирилган газ баллонлари етиб келди. Кичиккина бўлсада замонавий мактаб биноси қуриб берилди. Шукр ҳаётимиз ёмон эмас. 

Норраҳмат бобо тўқсон ёшдан ошганига қарамай ҳали бардам ва тетик. Ўғил ва набираларга қўшилиб, томорқадаги арпаларни ўриш ишларига ҳам иштирок этади. Ўқитувчилик касбидан пенсияга чиққан кекса фахрий қишлоқ тарихини шундай баён қилди. 

– Вори сўзи шамол тегирмонининг овозидан келиб чиққан, – дейди отахон. – Қадимда қишлоғимизда кўплаб шамол тегирмонлари бўлган. Тоғнинг усти бўлгани учун шамол пастга нисбатан кучлироқ эсади. Шунинг учун шамол тегирмонларидан ота-боболаримиз унумли фойдаланган. Тегирмон шамол ёрдамида айланганда вариллаган овоз чиққан. Шу-шу қишлоқ номи Вори бўлиб қолиб кетган. Қишлоғимиз жуда қадимий аслида. Мўғуллар даврида бу ерда тошдан темир ажратиб олинган ва эритилган. 

Чунки қишлоқ яқинида кўмир кони ҳам бор. Ҳозир ҳам қишлоғимиз одамлари қиш келиши олдидан ўша конлардан кўмир қазиб келишади. 

Дарҳақиқат, қишлоқ одамлари жуда самимий, кенг майдонларга арпа, буғдой, картошка экишади. Боғдорчилик, чорвачилик қилишади. Асосий транспорт воситаси эшак ва от. Ерни ҳайдаш учун ҳўкиз қўшилган омочлардан фойдаланишади. Қайси хонадонга кирманг қаймоғи олинмаган тоғ қатиғи билан меҳмон қилишади. 

– Қишлоқ аёллари йил бўйи тиним билмайди, – дейди 83 ёшли Гулсара момо Бобомуродова. – Жун йигириб, гилам тўқиймиз, куви пишиб сариёғ оламиз, томорқада ишлаймиз. Ўзим тикувчилик қилганман. Ҳозир тикув машинани игнасидан ипни кўзойнаксиз ўтказаман. Турмуш ўртоғим эрта вафот этди. Тикувчилик ортидан 8 нафар фарзандни боқиб вояга етказдим. Уйли жойли қилдим.  

Қишлоқ табиати ҳақиқатда гўзал. Ҳавоси тоза. Булоқ сувлари ҳар бир ҳовлидан шилдираб оқиб туради. Аммо маиший турмуш учун етарли шароит йўқ. Масалан, тиббий хизмат деярли йўқ. Ҳомиладор аёллар маҳаллий доялар ёрдамида уйида туғади.

Оғирроқ касал бўлиб қолса, яратганга таваккал қилиб пастга эниб боради. Таълим сифати ҳам жуда паст даражада. Имконини топганлар фарзандларини пастдаги қишлоқ мактабларига олиб боришади. Мобил алоқа деярли ишламайди. Хуллас Вори қишлоғи аҳолиси  мана шундай табиий муҳитда яшаб келмоқда.  

Ўлмас Баротов, 
Жамшид Норқобилов (сурат) ЎзА

Samarqand viloyatida 12 ta ekoturizm, 3 ta etnoturizm, 5 ta ekstremal turizm yo‘nalishi sayyohlarga xizmat ko‘rsatmoqda. Shuningdek, Orzu Mahmudov ko‘chasida gastronomik turizm yo‘nalishidagi xizmat ko‘rsatish shoxobchalari samarali faoliyat yuritmoqda. Noan’anaviy turizm yo‘nalishlarining rivojlanishi mamlaktimizga tashrif buyuruvchi sayyohlar soni ko‘payishiga xizmat qilmoqda. Viloyat turizm va madaniy meros boshqarmasi tomonidan yangi tashkil etilgan turizm xizmatlari hamda Urgut va Kattaqo‘rg‘on tumanlaridagi cho‘milish joylari faoliyati bilan tanishish maqsadida uyushtirilgan press-tur davomida ommaviy axborot vositalari vakillari bunga guvoh bo‘ldi.

Kattaqo‘rg‘on va Qoratepa suv omborlari hududida tashkil etilgan dam olish maskanlari mahalliy turistlardan tashqari, xorijliklarni ham o‘ziga jalb qilmoqda.

– bugungi kunda turizmni rivojlantirishning eng muhim sharti qonun doirasida tashrif buyurayotgan sayyohlarga barcha sharoitlarni yaratishdan iborat, – deydi viloyat turizm va madaniy meros bosh boshqarmasi boshlig‘i o‘rinbosari Dilshod Narziqulov. – Shuni inobatga olgan holda viloyatimizda sayyohlarning talab va istaklariga mos tarzda yangi yo‘nalishlarni tashkil etish ishlari samarali davom etmoqda. Birgina joriy yilning o‘tgan davrida 14 ta mehmonxona, 28 ta mehmon uylari faoliyati yo‘lga qo‘yilib, turoperatorlar soni 10 taga oshdi. Viloyatimizga tashrif buyurgan sayyohlarga nafaqat tarixiy obidalarni, balki tabiat qo‘ynida hordiq chiqarish, milliy urf-odat va an’analarimiz bilan tanishish, milliy taomlardan bahramand bo‘lish imkoniyatini yaratish orqali ularning sayohati davomiyligini oshirishga harakat qilyapmiz.

Kattaqo‘rg‘on va Qoratepa suv omborlari hududida tashkil etilayotgan plyaj zonalarning faoliyat boshlanganligi turistlar oqimini sezilarli oshishini ta’minlamoqda. Press-tur ishtirokchilari dastlab Kattaqo‘rg‘on tumanida bo‘lib, tumanda turizmni rivojlantirish borasida amalga oshirilayotgan ishlar bilan yaqindan tanishdi. Ko‘pchilikka ma’lum, tumanda tibbiyot turizmi ancha rivojlangan. “Ergash ota” shifo maskaniga xorijdan ko‘plab mehmonlar keladi. Ushbu shifo maskani joylashgan hududda faoliyat boshlagan “Nurafshon” mehmonxonasi 30 o‘ringa mo‘ljallangan. Mehmonxona joylashgan “Qozoqovul” qishlog‘idan Kattaqo‘rg‘on suv ombori hududida tashkil etilgan dam olish maskanlarigacha bo‘lgan masofa 15 kilometr. Ushbu mehmonxona faoliyat boshlaganiga endigina bir oy bo‘lgan bo‘lsa-da, shu vaqt oralig‘ida 100 nafardan ortiq mehmonga xizmat ko‘rsatildi.

– Mehmonxonaning umumiy loyiha qiymati 3 milliard so‘mni tashkil qiladi, – deydi “Gulazizam servis” MCHJ rahbari Shamshod Uzoqov. – Xalq bankidan bir milliard so‘m kredit olib faoliyatimizni boshlagan edik. bugungi kungacha binodagi qo‘shimcha xizmat ko‘rsatish shoxobchalari bilan birga 1 milliard 800 million so‘m qiymatidagi ishlar amalga oshirildi. Mehmonxona tumanda tashkil etilishi rejalashtirilayotgan turizm klasteri faoliyatini inobatga olgan holda bunyod etildi. Rejaga muvofiq, tashrif buyuruvchilarga sihatgohdan tashqari plyaj zonalarda hordiq chiqarish, tumanimizning tog‘li hududlarida tashkil etilayotgan ekoturizm majmualarida dam olishni o‘z ichiga olgan tur paketlar ishlab chiqiladi.

Kattaqo‘rg‘on suv ombori hududida tashkil etilgan plyaj zonalarida cho‘milish, qayiqlarda sayr qilish xizmatlari yo‘lga qo‘yilgan. Ayni paytda hududda o‘nga yaqin tadbirkor tomonidan tashkil qilingan dam olish maskanlari faoliyat yuritmoqda. Tuman hokimligi mas’ullarining ta’kidlashicha, hududning tasdiqlangan rejasiga muvofiq, dam olish maskanlari soni o‘n beshtaga yetkaziladi. Har bir dam olish maskani o‘ziga xos xizmat turlari bilan sayyohlar e’tiborini jalb qiladi. Xususan, “Oshin ona” nomli dam olish maskani press-tur ishtirokchilari e’tiborini tortdi.

– Ko‘pchilik tashqi ko‘rinishim, tinimsiz mehnat qilishimga qarab mashhur kinofilm qahramoni Oshinga qiyoslab, shunday laqab qo‘yishgan, hatto nabiralarim ham o‘z ismimni unutib, Oshin ona deb murojaat qiladi, – deydi tadbirkor Xayriniso Boboqulova. – Shu tufayli dam olish maskanimizning nomi ham shunday ataldi. Aslida tadbirkorlik faoliyatimni umumiy ovqatlanish shoxobchasi tashkil qilib boshlaganman. Asosan baliq pishirish bilan shug‘ullanamiz. Mo‘’jaz oshxonamizni yurtimizni turli burchaklaridan izlab keluvchilar bor. Ushbu hududda dam olish markazlari tashkil qilinishi eshitib, o‘z taklifimni tuman hokimligiga bergandim. Mana bugun faoliyatimizni boshlab, 60-80 kishiga xizmat ko‘rsatish imkoniga ega dam olish maskanini ishga tushirdik. Ayni paytda viloyatimizdan tashqari Qashqadaryo, Navoiy, Buxoro viloyatlaridan ham dam oluvchilar kelmoqda. Kelgusida sharoitlarni yanada yaxshilab, qo‘shimcha xizmat turlarini oshirishni maqsad qilganmiz.

Urgut tumanining Qoratepa suv ombori hududida “Tourist SKD” mas’uliyati cheklangan jamiyati tomonidan tashkil qilingan xizmat ko‘rsatish va dam olish maskani ham sekin-asta sayyohlar bilan gavjumlashmoqda. Umumiy maydoni 2 gektarni tashkil etuvchi dam olish maskanining umumiy loyiha qiymati 17 milliard so‘m.

– bugungi kungacha 3 milliard so‘mlik ish bajarildi, – deydi tadbirkor Sherzod Rofiyev. – Loyiha bo‘yicha hududda yigirmaga yaqin 3 sotixli mehmon uylari bunyod etilishi belgilangan. Ayni paytgacha 9 tasi qurilib, binolarni pardozlash, ichki ta’mirlash ishlari davom etmoqda. bugungi kundagi muhim ishlarimizdan biri asosiy yo‘ldan dam olish maskanigacha bo‘lgan 1,5 kilometr ichki yo‘lni asfalt qilishdan iborat. Hudud M-39 avtomagistrali yonida joylashgan. Shuningdek, yonimizda Teshiktosh tabiat mo‘’jizasi ekoturizm ob’ekti bor. Shu bois tashrif buyuruvchilar ko‘pchilikni tashkil qiladi. Muhimi, yetarli sharoitni yaratishimiz kerak. Hozirda faqatgina qayiqlarda suzib sayohat qilish, belgilangan hududda cho‘milish xizmatlari yo‘lga qo‘yilgan. bugungi kunda sayyohlar soni 100 nafardan ortiqni tashkil qilmoqda. Mehmon uylarini ishga tushirsak sayyohlar soni yanada ortadi.

Ommaviy axborot vositalari vakillari sohadagi kelgusi istiqboldagi rejalar, suv havzalarida xavfsizlikni ta’minlash, yangi xizmat turlari bo‘yicha o‘zlarini qiziqtirgan savollariga mas’ullardan batafsil javob oldi.

“Yangi Oʼzbekiston yoshlari, birlashaylik!” shiori ostida Termiz shahrida oʼtkazilayotgan viloyat yoshlar festivali doirasida bugun yosh baxshilar koʼrik-tanlovi ham oʼtkazildi.

Baxshichilik sanʼatiga ixtisoslashtirilgan respublika maktab-internatida tashkil etilgan tanlovda har bir hududdan ikki nafardan, jami 30 nafar yosh baxshilar ishtirok etdi. Yosh baxshilar uch guruhda oʼzaro bellashdilar. I guruh 5 yoshdan-15 yoshgacha, II guruh 16 yoshdan-22 yoshgacha, III guruh 23 yoshdan-30 yoshgacha belgilandi.

Tanlovda 1-oʼrinni egallagan Olim Аliqulov 3 million, 2-oʼrinni egallagan Shahriyor Toshtemirov 2 million, 3-oʼrinni egallagan Diyor Rasulov 1 million soʼm pul mukofotlari bilan taqdirlandi.

Dilnoza Lazizova “Eng yosh baxshi”, Аkram Mamarajabov “Eng yaxshi doston ijrochisi”, Аbdulaziz Normurodov “Eng yaxshi kuy ijrochisi”, Bekzod Hamidov “Eng yaxshi terma ijrochisi” nominatsiyalari boʼyicha esdalik sovgʼalar bilan taqdirlanishdi.